Niezgodna temperatura barwowa na konfiguracjach wielomonitorowych

[Kocur]

Dzień dobry

Z racji tego, że jest to mój pierwszy wpis, chciałbym uprzejmie przywitać się z czytelnikami forum.

Mam problem z ustawieniem tej samej, wiarygodnej temperatury barwowej (9300K) na szeregu monitorów.

Posiadam niedawno zakupiony kalibrator i1 Display Pro ("Rev. B-02") oraz dwie konfiguracje wielomonitorowe.

Pierwsza konfiguracja:
1) Samsung S24C750 (semi glossy), kalibrowany przy pomocy displayCAL
dE 2000 to blackbody locus 0.07
ACCURACY_dE76_avg 0.148398
ACCURACY_dE76_max 0.870067
ACCURACY_dE76_rms 0.268684
2) NEC 1990SXi (matte), kalibrowany przy pomocy SpectraView II
Grayscale Delta E
Average 0,28
Maximum 0,53

Druga konfiguracja:
1) Philips BDM3270QP/00 (semi glossy), kalibrowany przy pomocy displayCAL
2) iiyama XB2483HSU-B2 (matte), kalibrowany przy pomocy displayCAL

W pracy wykorzystuję również trzecią konfigurację:
1) HP e241i (semi glossy), kalibrowany przy pomocy displayCAL
2) Dell U2410 (matte), kalibrowany przy pomocy displayCAL

Na żadnej z konfiguracji nie jestem w stanie uzyskać identycznej temperatury bieli. Jest ona kompletnie rozjechana na obu monitorach. Ogólnie sama kalibracja skutkuje pozytywnymi rezultatami na wszystkich monitorach. Nie pamiętam dokładnych liczb, ale dE na pewno nie przekracza 3.

NEC jest b. starym monitorem (~10 lat) mimo to SV II bezproblemowo kalibruje go do 9300K, sRGB, 40 cd/m2 z b. niskimi błędami dE (~0,5). Problem polega na tym, że biel jest na nim zbyt ciepła w porównaniu do Samsunga. Uznaję wzrokowo biel na Samsungu za bardziej wiarygodną (porównywane w całkowitym zaciemnieniu).
Wizualnie starając się dopasować biel NEC'a do bieli Samsunga SV pokazuje mi temperaturę 11000K, a i tak rezultat jest niezadowalający.
Po skalibrowaniu NEC do 9300K displayCAL pokazuje mi odchylkę rzędu 6,1 dE dla Reference = Blackbody oraz 2,1 dla Daylight.

Dla monitorów Samsunga oraz iiyama mam wgrane korekty do DisplayCAL.

W parze Philips+iiyama ten drugi wykazuje wizualnie większą zbieżność do 9300K. W parze HP+Dell - ten drugi.

Jaki jest powód niemożności ustawienia tej samej temperatury barwowej?

Czy przyczyną są różne warstwy anty-odblaskowe monitorów, różne podświetlenie, bądź niedokładności kalibratora?

Czy ktoś z czytelników zetknął się z takowym problemem i wie jak go rozwiązać?

Pozdrawiam

[NocnyJastrzab]

Chłopie.. Niezła jazda. Masz 6 kompletnie różnych monitorów, zapewne z różnym stopniem zużycia. Nie ma fizycznej możliwości, żeby to zgrać poprawnie. Może co najwyżej z dużym przybliżeniem "na oko" po burzliwych kombinacjach z ustawieniami.

I podstawowa kwestia.. Dlaczego u licha 9300K , kiedy standardem jest D65 (skorelowane 6500K)

[Kyle]

Bawiłem się display CAL i profilerem od Xrite i wychodziły różne temp. barwowe. Jeszcze będę musiał się tym pobawić, ale spróbuj moze wszystko skalibrować profilerem od Xrite. No i kolejna sprawa, czy nie wyjechałeś ponad kontrast natywny w którymś z monitorów ? Mogłeś popełnić podstawowy błąd przy kalibracji, nieumiejętnym manewrowaniem RGB i nastawą kontrastu (doprowadzając do ogromnych anomalii.

I podstawowa kwestia.. Dlaczego u licha 9300K , kiedy standardem jest D65 (skorelowane 6500K)

Dokładnie. Co ciekawe, mi się monitor dosyć zużył i bez kalibracji jego natywna temp. barwowa spadła poniżej 5000K . Jak go skalibrowałem do 6500K, to kolory odebrałem jako zimne. (czyli paczcie jakie figle płata przyzwyczajenie). Co dopiero 9300K. Także koledze który założył temat radzę zrobić kurację kalibrując wszystkie ekrany do 6500K i zmusić się do patrzenia na to tak długo, aż się przyzwyczai.

Jaki jest powód niemożności ustawienia tej samej temperatury barwowej?

Stawiam na przepalenie kontrastu natywnego w ustawieniach monitora (np. dwie składowe są przepalone i cuda wychodzą). ... czyli generalnie nieumiejętna kalibracja.

[Kocur]

Spróbuję oprogramowania Xrite.

Kontrast na pewno nie jest przesterowany. Nawet jednak gdyby tak było, to biel (RGB: 255, 255, 255) powinna wyglądać na wszystkich wyświetlaczach podobnie, a rozjazd jest drastyczny. Wydaje mi się, że przyczyną może być jednak niedokładność kolorymetru, który nie potrafi sobie poradzić z różnymi charakterystykami spektralnymi podświetlenia. Dla niektórych monitorów dostępne są korekty kolorymetryczne dla displayCal i one faktycznie robią różnicę.

Na forum displayCAL zawarta jest sugestia, z której skorzystałem. Sugerują, aby wizualnie dopasować biel do wzorcowego wyświetlacza. Problem jest tylko taki, że dopóki nie dokona się wiarygodnego pomiaru, nie można mieć pewności, która biel jest wzorcowa.

Używam temperatury 9300K do pracy biurowej gdyż takowa jest dla moich oczu optymalna (tak, wiem, naukowo udowodniono, że nadmiar niebieskiego światła jest niezdrowy). Do gier/filmów stosuję profile z temperaturą D65.

[Kyle]

Kontrast na pewno nie jest przesterowany. Nawet jednak gdyby tak było, to biel (RGB: 255, 255, 255) powinna wyglądać na wszystkich wyświetlaczach podobnie, a rozjazd jest drastyczny.

Nie będzie wyglądać podobnie, jak CCFL po wielu tysiącach godzin będzie świecić 4800K, a nowy LED przy identycznych nastawach 6500K.

Wydaje mi się, że przyczyną może być jednak niedokładność kolorymetru, który nie potrafi sobie poradzić z różnymi charakterystykami spektralnymi podświetlenia.

W ustawieniach oprogramowania X-Rite się wybiera CCFL, Wide Gamut CCFL, LED itd.

Używam temperatury 9300K do pracy biurowej gdyż takowa jest dla moich oczu optymalna

Popatrz parę miesięcy na 6500K (tylko i wyłącznie, nawet bez spoglądania na 9300K) to Ci się optymalność zmieni

[Kocur]

Miałem na myśli biel po kalibracji, a nie natywną odpowiedź wyświetlacza.

Mam świadomość, że X-Rite jak i inne aplikacje do kalibrcji udostępniają możliwość wyboru rodzaju podświetlenia. Obawiam się jednak, że może to być niewystarczające. Z jakiegoś powodu do displayCal dostarczane są korekty kolorymetryczne do par kolorymetr+wyświetlacz. Być może monitory różnią się jednak znacząco charakterystyką spektralną, a sam i1 Display Pro też nie jest cudem techniki i być może wymaga tych korekt do uzyskania optymalnych i powtarzalnych wyników.

Przeprowadzałem już eksperyment i nie przyzwyczaiłem się to temperatury 6500K. Do prac biurowych optymalna jest dla mnie 9300K.

Pokombinowałem trochę ze SpectraView i finalnie udało mi się uzyskać zbieżną biel (dE = 1,3). Współrzędne xy są jednak odmienne w displayCal oraz SCV II, a co za tym idzie pokazywana przez te programy temperatura. Skalibrowałem Nec'a do 10180K co dało zadowalający rezultat.

[Kyle]

Przeprowadzałem już eksperyment i nie przyzwyczaiłem się to temperatury 6500K. Do prac biurowych optymalna jest dla mnie 9300K.

Kiedyś, kilkanaście lat temu ustawiałem w swoich CRT 9300K. Później bawiłem się R/G/B i dalej poszukiwałem "idealnej bieli". Pewnego dnia, kiedy pisałem recenzję monitora ponad 10 lat temu, trafił do mnie kolorymetr (jakiś Gretag Mcbeth X rite czy coś takiego) . Okazało się, że na moim CRT powędrowałem w okolice ponad 10 tys K "na oko". 6500 K było dla mnie zdecydowanie za ciepłe. Tak czy inaczej pewnego dnia (9 lat temu) kupiłem S2231W i zdecydowałem, że nie będę kręcił temp. barwową na oko, bo można zawędrować w kosmos, a kolorymetru już nie miałem. Z tego co wiem, ten monitor natywnie miał w okolicach 6000K. Po 9 latach użytkowania spokojnie sięprzyzwyczaiłem do tej temp. barwowej, przy czym niedawno kupiłem kolorymetr i okazało się, że nie mam temp. ~6000K, tylko 4700K (ot zużycie podświetlenia). Tym razem po kalibracji do 6500K to było dla mnie zdecydowanie za zimno (przypominam, że niegdyś to było zdecydowanie za ciepło) ... ale i tak na tym siedzę, bo wiem, że za chwilę się całkowicie przyzwyczaję.

To pokazuje że nie zrobiłeś testu o którym Ci pisałem, bo gdybyś zrobił, to wiedziałbyś, że przyzwyczaić się można do 10 000 K tak samo, jak to 5000K. ... i Ty twierdzisz, że przeprowadziłeś "eksperyment" ...

A już pomijam przez grzeczność fakt, że te dzisiejsze monitory "z filtrem niebieskiego światła" to pewnie po włączeniu tego czegoś mają z 4000K i to jest wg. producenta niby takie fajne do prac biurowych. ...Ty uważasz że najlepsze jest 9300K - spoko, też kiedyś tak uważałem.

[Kocur]

Rok czasu to wystarczający okres próby. Nic na siłę. Każdemu wedle potrzeb.

[Kyle]

Rok czasu to wystarczający okres próby. Nic na siłę. Każdemu wedle potrzeb.

Obniżaj sobie temp. o 100K co miesiąc, aż do zejścia na 6500K - nawet nie będziesz wiedział kiedy wyzdrowiejesz

[Tom01]

Nawet jednak gdyby tak było, to biel (RGB: 255, 255, 255) powinna wyglądać na wszystkich wyświetlaczach podobnie, a rozjazd jest drastyczny.

Skąd ten pomysł? Oczywiście, że będzie rozjazd i kalibrator nic tu nie ma do rzeczy. Musi Pan sobie zdawać sprawę, że mierzy Pan CCT a nie temperaturę barwową. Jedno z drugim nie ma wiele wspólnego. Dwa punty bieli, np jeden o Tc=6500K (temperaturze barwowej) a drugi o CCT=6500K (skorelowanej temperaturze barwowej) mogą i w praktyce wyglądają KOMPLETNIE inaczej.

Aby ustawiać monitory o różniących się widmach, bo tu jest przyczyna rozjazdu, trzeba dokonać takich korekt, aby odbiór percepcyjny był jak najbardziej zbliżony. Oczywiście regulacje i wskazywane "temperatury" będą wykazywały różnice z kosmosu. Najsensowniej wybrać jeden, najlepszy monitor z posiadanych, wyregulować go i na jego wzór ustawiać kolejne. Nie ma innej, osiągalnej dla amatora metody.

PS. Używanie monitorów ustawionych do CCT 9000-10000K i więcej jest chore. Proponuję ustawić tak jak trzeba i siłowo narzucić własnym zmysłom konieczność zaadaptowania się. Po max kilku tygodniach będzie się Pan ostro głowił, jakim cudem dał radę patrzeć na tak niebieski ekran.

[Kyle]

Używanie monitorów ustawionych do CCT 9000-10000K i więcej jest chore.

... i to jeszcze do prac biurowych, gdzie wręcz zaleca się ograniczyć ilość niebieskiego.

[Czornyj]

Skąd ten pomysł? Oczywiście, że będzie rozjazd i kalibrator nic tu nie ma do rzeczy. Musi Pan sobie zdawać sprawę, że mierzy Pan CCT a nie temperaturę barwową. Jedno z drugim nie ma wiele wspólnego. Dwa punty bieli, np jeden o Tc=6500K (temperaturze barwowej) a drugi o CCT=6500K (skorelowanej temperaturze barwowej) mogą i w praktyce wyglądają KOMPLETNIE inaczej.

Co ma piernik do wiatraka? Monitor ustawia się do zadanych koordynatów chromatycznych, a nie do temperatury barwowej.

PS. Używanie monitorów ustawionych do CCT 9000-10000K i więcej jest chore.

Jeśli w pomieszczeniu są chłodne świetlówki lub LEDy, to monitor @D65 będzie wizualnie irytująco żółty. Jako żarliwy zwolennik "kalibracji uwzględniającej otoczenie monitora" powinien pan o tym doskonale wiedzieć.

[Czornyj]

Miałem na myśli biel po kalibracji, a nie natywną odpowiedź wyświetlacza.

Mam świadomość, że X-Rite jak i inne aplikacje do kalibrcji udostępniają możliwość wyboru rodzaju podświetlenia. Obawiam się jednak, że może to być niewystarczające. Z jakiegoś powodu do displayCal dostarczane są korekty kolorymetryczne do par kolorymetr+wyświetlacz. Być może monitory różnią się jednak znacząco charakterystyką spektralną, a sam i1 Display Pro też nie jest cudem techniki i być może wymaga tych korekt do uzyskania optymalnych i powtarzalnych wyników.

Przeprowadzałem już eksperyment i nie przyzwyczaiłem się to temperatury 6500K. Do prac biurowych optymalna jest dla mnie 9300K.

Pokombinowałem trochę ze SpectraView i finalnie udało mi się uzyskać zbieżną biel (dE = 1,3). Współrzędne xy są jednak odmienne w displayCal oraz SCV II, a co za tym idzie pokazywana przez te programy temperatura. Skalibrowałem Nec'a do 10180K co dało zadowalający rezultat.

Różnice są spoowdowane odmiennym zachowaniem adaptacji chromatycznej dla stymulantów szeroko i wąskopasmowych. Spróbuj skalibrować biele monitorów DisplayCAL korzystając z modelu CIE 2012 dla obserwatora 10 stopni - jest to wprawdzie pudrowanie syfra (nie istnieje model wpływu widma stymulantu na zachowanie adaptacji chromatyczne) , ale może dać nieco lepsze rezultaty.

[Tom01]

Co ma piernik do wiatraka? Monitor ustawia się do zadanych koordynatów chromatycznych, a nie do temperatury barwowej.

Formalnie, konkretna temperatura barwowa, to konkretne koordynaty w przestrzeni barwnej. Jednakże, co wyżej napisałem, użytkownik myli punkt bieli, temperaturę barwową i CCT. Większość ludzi miesza te pojęcia a z niezrozumienia ich sensu fizycznego wychodzą różne kwiatki, m.in. poruszony w tym wątku.

Jeśli w pomieszczeniu są chłodne świetlówki lub LEDy, to monitor @D65 będzie wizualnie irytująco żółty.

Prawda. Jednakże może Pan wskazać, gdzie napisałem, że oświetlenie o CCT ~10 000K jest "zdrowe"?

[Kyle]

Jeśli w pomieszczeniu są chłodne świetlówki lub LEDy, to monitor @D65 będzie wizualnie irytująco żółty.

... ale kto normalny ma w pokoiku oświetlenie powyżej 6500K? Zwykle są LED 2700K - sam mam takie i coraz bardziej skłaniam się do zmiany na coś chłodniejszego, przy okazji z wyższym CRI.

[Czornyj]

Formalnie, konkretna temperatura barwowa, to konkretne koordynaty w przestrzeni barwnej. Jednakże, co wyżej napisałem, użytkownik myli punkt bieli, temperaturę barwową i CCT. Większość ludzi miesza te pojęcia a z niezrozumienia ich sensu fizycznego wychodzą różne kwiatki, m.in. poruszony w tym wątku.

Profilery tego nie mylą, wybierając temperaturę barwową automatycznie ustawiają koordynaty chromatyczne CCT na osi światła dziennego. W DispcalGUI można przełączać między osią ciała doskonale czarnego a osią światła dziennego, ale domyślnie jest dzienne.

Prawda. Jednakże może Pan wskazać, gdzie napisałem, że oświetlenie o CCT ~10 000K jest "zdrowe"?

Użytkownik zeznał, że zdaje sobie sprawę z większej szkodliwości i ma to gdzieś.

... ale kto normalny ma w pokoiku oświetlenie powyżej 6500K? Zwykle są LED 2700K - sam mam takie i coraz bardziej skłaniam się do zmiany na coś chłodniejszego, przy okazji z wyższym CRI.

W pomieszczeniach biurowych dość powszechnie są świetlówki 6500K, bo przy chłodnym świetle pracownicy są mniej senni.

[Kyle]

No tak, przyznaję, że 6500K faktycznie widziałem osobiście w biurze. ... ale nie więcej.

[Tom01]

Profilery tego nie mylą, wybierając temperaturę barwową automatycznie ustawiają koordynaty chromatyczne CCT

Bez znaczenia. Użytkownik mylący temperaturę barwową z CCT nawet nie wie, że na monitorach z różnym podświetleniem, ta sama CCT jest wynikiem innego przebiegu spektralnego. Gdyby tak nie było, to CCT równałaby się Tc i to właśnie zakłada user. A skoro CCT i Tc nie jest tm samym, to siłą rzeczy, użytkownik nie wiąże różnego wyglądu z różnym widmem, widząc "anomalię" w postaci opisanych rozjazdów i szuka przyczyny np w defekcie czujnika.

[Tom01]

No tak, przyznaję, że 6500K faktycznie widziałem osobiście w biurze. ... ale nie więcej.

Są w ogóle w normalnym handlu lampy "chłodniejsze" niż ~6500K? Szczerze mówiąc nie szukałem, ale jakoś nie wydaje mi się. Proszę zauważyć, że wielu ustawia ekrany na 10 000K bo wówczas jest "bardziej biały". Jeśli zwolennik niebieskich ekranów tak go właśnie "bardziej biało" odbiera, to wniosek z tego taki, że oświetlenie musi być "mniej białe" czyli CCT poniżej tych 10 000K.

[Czornyj]

Bez znaczenia. Użytkownik mylący temperaturę barwową z CCT nawet nie wie, że na monitorach z różnym podświetleniem, ta sama CCT jest wynikiem innego przebiegu spektralnego. Gdyby tak nie było, to CCT równałaby się Tc i to właśnie zakłada user. A skoro CCT i Tc nie jest tm samym, to siłą rzeczy, użytkownik nie wiąże różnego wyglądu z różnym widmem, widząc "anomalię" w postaci opisanych rozjazdów i szuka przyczyny np w defekcie czujnika.

Punkty bieli o tej samej chromatyczności w teorii powinny być takie same, niezależnie od krzywej emisji spektralnej, idea zarządzania barwą to właśnie dobieranie metamerycznie zgodnych stymulantów o różnych krzywych emisji/remisji spektralnej. To że się nie zgadza to kwestia uproszczeń w modelu percepcji.

Kalibrować można na koordynaty chromatyczne Tc lub CCT światła dziennego, lub CCT randomowej barwy, tyle że ma to niewiele wspólnego z problemem różnicy barwy bieli uzyskiwanej po kalibracji.