Kalibracja/profilowanie laptopa

[TKasprzak]

Amatorsko zajmuję się fotografią i obróbką zdjęć (tylko na swoje potrzeby).
Moje wymagania co do wierności koloru są na pewno mniejsze niż większości osób na tym forum ale zależy mi żeby mieć chociaż podstawową kontrolę nad wyglądem zdjęć.
Do tej pory zdjęcia obrabiałem na stacjonarnym komputerze ze skalibrowanym monitorem a oglądałem najczęściej na IPadzie.
IPada w zasadzie nie można skalibrować ale jak dla mnie jego wyświetlacz jest akceptowalny.

Teraz doszedł Laptop. Będę go używał do selekcji zdjęć, wstępnej obróbki oraz oglądania.
Starałem się wybrać model z możliwie dobrym ekranem ale i tak to co wyświetla on "prosto z pudełka" za bardzo odbiega od tego co widzę na monitorze i IPadzie.
Dlatego chcę go skalibrować. Najprawdopodobniej będę używał kolorymetru Colormunki Display i oprogramowania dispcalGUI.

W zasadzie zależy mi tylko na możliwie poprawnym wyglądzie zdjęć w Lightroomie oraz w przeglądarkach które obsługują zarządzanie kolorem.
Nie zależy mi na poprawnej kolorystyce całej reszty Windowsa.
W związku z tym zastanawiam się czy może byłoby lepiej gdybym zamiast kalibracji wygenerował tylko profil (opcja 'Profile Only' w dispcalGUI).
Na mój rozum dzięki temu mogę mieć ciut lepsze przejścia tonalne oraz nie będę przycinał przestrzeni kolorów, jeżeli matryca Laptopa miałaby jakieś kolory "wystające" poza sRGB.

Proszę o krótki komentarz, czy dobrze myślę czy błądzę i ewentualnie dlaczego.

PS. Zdaję sobie sprawę że według wielu osób na tym forum żaden Laptop nie nadaje się do pracy ze zdjęciami ale czasami nie ma innej możliwości.

[NocnyJastrzab]

A jaki to laptop i z jaką matrycą (o ile wiadomo)? Większość ma gamut mniejszy lub zbliżony do sRGB, więc raczej kolory nie będą "wystawać".

[TKasprzak]

Laptop to HP Spectre x360, matryca QHD. Dokładnie jaki model matrycy niestety nie wiem.
W tej recenzji są pomiary tego ekranu (nie wiem na ile wiarygodne): http://www.notebookcheck.pl/Recenzja-HP ... 488.0.html.

[NocnyJastrzab]

Do podglądu zdjęć spokojnie wystarczy. Laptopy generalnie nie mają zbytnio opcji regulacji parametrami obrazu i najczęściej jest to Jasność z poziomu sterownika.
Dobrze zrobiona kalibracja powinna przynieść poprawę i pozwoli się zbliżyć do tego, co pokazuje monitor. Prawdopodobnie najlepiej będzie spróbować go ustawić do D65, gamma 2.2 i jasność 80-100 cd/m2.

[TKasprzak]

Dobrze zrobiona kalibracja powinna przynieść poprawę i pozwoli się zbliżyć do tego, co pokazuje monitor. Prawdopodobnie najlepiej będzie spróbować go ustawić do D65, gamma 2.2 i jasność 80-100 cd/m2.

Ok, czyli jednak lepiej kalibrować zamiast tylko profilować?
Nie do końca rozumiem dlaczego, jedyne co mi przychodzi do głowy to że po samym profilowaniu będę miał zły (natywny) punkt bieli.
Chociaż z drugiej strony wydaje mi się że byłoby jak najbardziej możliwe aby oprogramowanie (Lightroom) przeliczając kolory do profilu wyświetlacza modyfikowało też punkt bieli.

Jeżeli zupełnie bredzę to przepraszam, w temacie kalibracji mam niestety niewielką wiedzę.

[NocnyJastrzab]

Aplikacje graficzne same z siebie nie wpływają na parametry wyświetlacza. Ekran zawsze pokazuje barwy w ramach swoich możliwości, z mniejszymi lub większymi błędami (odchyłkami) między kolorem wyświetlanym a kolorem wzorcowym.

Dla przypomnienia, tak w skrócie:

Kalibracja - jest procesem dokonywania zmian parametrów urządzenia celem osiągnięcia zamierzonego stanu (wyświetlanie kolorów w określony sposób, stabilne zachowanie monitora).

Profilowanie - proces "charakteryzacji" zachowania danego urządzania na podstawie zbioru danych zapisanych w pliku ICC. Dane te stanowią atrybuty określające, jak tworzone są barwy oraz które z nich są możliwe (lub nie) do reprodukcji.

[TKasprzak]

Będę uparty i jeszcze trochę pomarudzę

Kalibracja tak jak Pan ją opisał ma moim zdaniem sens tylko w przypadku gdy monitor da się kalibrować, natomiast mówimy o laptopie w którym tak naprawdę nie mamy żadnego wpływu na to jak wyświetla obraz (poza jasnością).

Gdy przeprowadzę "kalibrację" na laptopie w jej wyniku dostanę tablicę mapującą kolory (LUT) oraz profil opisujący jak świeci laptop, po załadowaniu tego LUTa do karty graficznej.
Teraz gdy pracuję z oprogramowaniem które zarządza kolorem to ono najpierw przelicza kolory z uwzględnieniem tego profilu, a następnie karta graficzne jeszcze modyfikuje te kolory przepuszczając je przez LUTa. Problem w tym że taki LUT działa na wartościach 8 bitowych czyli o niskiej precyzji przez co wycina wiele tonów. Zaleta tego podejścia jest taka że programy które nie zarządzają kolorem też są przepuszczane przez LUTa co trochę poprawia ich kolorystykę, ale na tym mi nie zależy.

Gdy natomiast zrobię tylko profilowanie dostanę profil bez LUTa. Dzięki temu gdy wyświetlany jest obraz nie ma etapu mapowania kolorów na 8 bitach wiec nie tracimy tonów.
W sumie więc moje pytanie sprowadzą się do tego czy da się wygenerować profil który użyty w aplikacji typu Lightroom dałby efekt równoważny podejściu profil+LUT. Myślę że czysto matematycznie jest to jak najbardziej możliwe nie wiem natomiast czy jest to możliwe w praktyce.

[Czornyj]

Po pierwsze primo - będziesz mieć natywną temperaturę barwową, która zwykle w laptopach jest niezbyt seksowna. W efekcie będziesz mieć szarości w kolorze sino-różowo-zielonkawo-trupio-gównianym, w zależności od kiepawości W-LEDów w laptoku.

Po drugie primo - CMM zrobi dokładnie to samo co korekta w lut karty - skoryguje różnice pomiędzy TRC przestrzeni edycyjnej i TRC wyświetlacza, a że zrobi to posługując się 8-o bitowym torem sygnałowym, to straty będą analogiczne, mniejsze jedynie o korektę temperatury barwowej.

Podsumowując - kalibruj normalnie, nie kombinuj

[TKasprzak]

Moje kombinowanie wynika z tego że generalnie lubię wiedzieć nie tylko jak ale i dlaczego.

Co do tego że CMM zrobi dokładnie to samo co LUT to się nie zgodzę, przynajmniej w Lightroomie całe przetwarzanie obrazu jest zrobione na 16 bitach. Źródłowe dane obrazu czyli pliki RAW również mają zwykle 12 lub 14 bitów.

Przyjmuję oczywiście argument o temperaturze barwowej i w zasadzie jest on rozstrzygający.
Chociaż CMM jak najbardziej mógłby również korygować temperaturę, zresztą wydaje mi się że robi to kiedy generuje Soft Proofing. To że nie ma takiej możliwości w trakcie normalnej pracy jest chyba raczej kwestią przyjętych konwencji.

W każdym bądź razie dziękuję za pomoc i dyskusję.

[Czornyj]

W Lajtrumie to sobie może być nawet w 128 bitach - co z tego, skoro CMM korygując wyświetlany obraz ma do dyspozycji wyłącznie 8bit (wyłączając sytuację gdzie mamy 10-cio bitowy tor sygnałowy, bo to egzotyka o mocno ograniczonej użyteczności i akurat LR zupełnie nie dotyczy)?

CMM nie mógłby korygować temperatury barwowej i nie robi tego podczas softproofingu. Nawet jeśli by ktoś się uparł i zdłubał go tak, by zaczął to co z temperaturą barwową pozostałych elementów GUI?

[Tom01]

w Lightroomie całe przetwarzanie obrazu jest zrobione na 16 bitach. Źródłowe dane obrazu czyli pliki RAW również mają zwykle 12 lub 14 bitów.

Wszystko fajnie, tylko jak pisze. P Marcin, to wcale nie trafia na ekran.

[TKasprzak]

W Lajtrumie to sobie może być nawet w 128 bitach - co z tego, skoro CMM korygując wyświetlany obraz ma do dyspozycji wyłącznie 8bit

To że do wyświetlacza trafia tylko 8 bitów to jasne, ale to wcale nie oznacza że zawsze mamy takie same wyniki.
Jeżeli mamy dwa tory przetwarzania:
- pierwszy w którym całe przetwarzanie jest robione w 16 bitach i dopiero na końcu jest konwersja do 8 - to jest przypadek kiedy mamy tylko profil bez LUTa
- drugi w którym część przetwarzania jest robiona w 16 bitach potem jest konwersja do 8 i mamy dalsze przetwarzanie 8 bitów - to jest przypadek profil + LUT.
Zawsze w pierwszym przypadku będziemy mieli większą dokładność obliczeń mimo że i tu i tu wynikiem są dane 8 bitowe.
Prawdopodobnie zwykle różnice będą niewielkie ale jeżeli LUT wprowadza duże korekcje to mogą być już całkiem spore.

[Tom01]

Oczywiście, bo konwersja na przestrzeń monitora w przypadku kalibracji programowej jest stratna. Nie można błędnie wyświetlonych odcieni zastąpić innymi. Stąd zapis 8 bitowy zawiera zubożoną paletę. Dziwne jest mówienie o dokładności w tym przypadku, bowiem z definicji jest ona degradowana.

[Czornyj]

To że do wyświetlacza trafia tylko 8 bitów to jasne, ale to wcale nie oznacza że zawsze mamy takie same wyniki.
Jeżeli mamy dwa tory przetwarzania:
- pierwszy w którym całe przetwarzanie jest robione w 16 bitach i dopiero na końcu jest konwersja do 8 - to jest przypadek kiedy mamy tylko profil bez LUTa
- drugi w którym część przetwarzania jest robiona w 16 bitach potem jest konwersja do 8 i mamy dalsze przetwarzanie 8 bitów - to jest przypadek profil + LUT.
Zawsze w pierwszym przypadku będziemy mieli większą dokładność obliczeń mimo że i tu i tu wynikiem są dane 8 bitowe.
Prawdopodobnie zwykle różnice będą niewielkie ale jeżeli LUT wprowadza duże korekcje to mogą być już całkiem spore.

W jednym i drugim przypadku mamy 8-o bitowy tor sygnałowy dający nam 256 odcieni na kanał, z części których musimy zrezygnować by skorygować różnice pomiędzy TRC przestrzeni edycyjnej i natywną TRC monitora, oraz różnice chromatyczne pomiędzy gamutem przestrzeni edycyjnej i gamutem wyświetlacza.

Teoretycznie przeliczając liczby RGB dwukrotnie możemy dorobić się większych strat przeliczeniowych na zaokrągleniach, ale to przy założeniu że treści po wyjściu z CMM poddawane są przeliczeniu LUT na 8-o bitowych liczbach, a to wcale nie jest takie oczywiste.

Tak czy owak różnice w jakości tonalnej jeśli będą to aptekarskie, a rezultaty w praktyce mizerne - więc są to rozważania czysto akademickie.

[TKasprzak]

To jeszcze żeby podsumować wątek.
W weekend miałem w końcu kolorymetr i trochę czasu. Po różnych próbach skończyło się na tym że zostawiłem kalibrację d65, gamma 2.2. Czyli oczywiście niepotrzebnie chciałem kombinować
Efekt jest zadowalający, tzn zgodność między stacjonarką i laptopem jest jak dla mnie wystarczająca.

Jeszcze taka uwaga odnośnie kalibrowania laptopa z Windows'em, może komuś się przyda. Przed kalibracją trzeba koniecznie wyłączyć wszelkie opcje oszczędzania energii związana z ekranem.
Znajdują się one zarówno w planach zasilania jak i w sterownikach karty graficznej. Na domyślnych ustawieniach laptop dynamicznie modyfikuje nie tylko podświetlenie ale i kontrast oraz gammę. Co gorsza jest to w jakiś sposób uzależnione od zawartości obrazu więc jakakolwiek kalibracja w takich warunkach nie ma sensu.